4.2 प्रयोग काय आहे?

सहभागी भरती, उपचार यादृच्छिक, उपचार वितरण आणि परिणाम मापन: यादृच्छिकीकृत नियंत्रित प्रयोग चार मुख्य साहित्य आहे.

यादृच्छिक नियंत्रित प्रयोगांमध्ये चार मुख्य घटक आहेत: सहभागींची भरती, उपचारांचे रँडमायझेशन, उपचार डिलिवरी आणि परिणामांचे मोजमाप. डिजिटल युगे प्रयोगाच्या मूलभूत स्वभावात बदलत नाही, परंतु ते सहजपणे लॉगिस्टीक बनविते. उदाहरणार्थ, भूतकाळात, लाखो लोकांच्या वर्तणुकीचे मोजमाप करणे कठीण झाले आहे, परंतु आता अनेक डिजिटल प्रणालींवर हे नियमितपणे होत आहे. या नवीन संधींचा वापर कसा करायचा हे संशोधक आधीपासूनच अशक्य असणारे प्रयोग चालवण्यास सक्षम असतील.

हे सर्व काही अधिक ठोस बनविण्यासाठी-दोन्ही काय राहिले आणि काय बदलले आहे-चला माइकल रेस्टिव्हो आणि अरनॉउट व्हॅन दे रिजट (2012) द्वारा प्रयोग विचारात घ्या. ते विकिपीडियावरील संपादकीय योगदानांवर अनौपचारिक सरदार पुरस्कारांचे परिणाम समजून घेणे जरुरीचे होते. विशेषतः, त्यांनी बार्नस्टारच्या प्रभावाचा अभ्यास केला, एखादा पुरस्कार विकिपीडियान इतर कोणत्याही विकिपीडियाला कठोर परिश्रम आणि योग्य ती परिश्रम स्वीकारू शकेल असा पुरस्कार देऊ शकतो. रेस्टिस्टो आणि व्हान डी रिजल्ट यांनी 100 उपयुक्त विकिपीडियानं दिलेला बार्स्टरस्ट दिला. नंतर, त्यांनी पुढील 90 दिवसांत विकिपीडियामध्ये प्राप्तकर्तेचे त्यानंतरचे योगदान शोधले. त्यांना आश्चर्य वाटण्याइतपत, ज्या लोकांनी त्यांना बार्नस्टार पुरस्कृत केले त्यांना एक मिळाल्यानंतर कमी संपादने करणे पसंत होते. दुसऱ्या शब्दांत सांगायचे तर, उत्साहवर्धक योगदान करण्याऐवजी बार्नस्टार हळूहळू निराश होण्याची शक्यता होती.

सुदैवाने Restivo आणि van de Rijt "समस्येने आणि निरीक्षण" चालत नाही; ते एक यादृच्छिक नियंत्रित प्रयोग चालवत होते. म्हणून, बार्नस्टार घेण्यासाठी 100 आघाडीचे योगदान देण्याव्यतिरिक्त, त्यांनी 100 सर्वश्रेष्ठ योगदानकर्ते देखील निवडले ज्यांना त्यांनी दिलेला नाही. हे 100 नियंत्रण गट म्हणून काम करत होते. आणि गंभीरपणे, कोण उपचार गट होता आणि नियंत्रण गट होता कोण यादृच्छिकपणे निर्धारित होते.

जेव्हा रेस्टिस्टो आणि व्हान डी रिजेतने कंट्रोल ग्रूपमधील लोकांच्या वर्तणुकीकडे लक्ष दिले, तेव्हा त्यांना आढळले की त्यांचे योगदानही कमी होत आहे. पुढे, रेस्टिव्हिओ आणि व्हॅन दे रिजल्ट जेव्हा नियंत्रण समूहातील लोकांशी (उदा. बार्नस्टार) लोकांशी जुळले तेव्हा त्यांना आढळले की उपचार गटांतील लोकांनी 60% अधिक योगदान दिले. दुसऱ्या शब्दांत सांगायचे तर, दोन्ही गटांचे योगदान फसवे होते, परंतु नियंत्रण गटचे लोक इतके जलद करीत होते.

या अभ्यासावरून स्पष्ट होते की प्रयोगात नियंत्रण गट एक महत्त्वाचा मुद्दा आहे ज्या काहीशी विरोधाभासात्मक आहे. बार्नस्टारचा प्रभाव न पाहता, रेस्टिस्टो आणि व्हान डी रिजिटला बार्स्टर मिळाले नसलेल्या लोकांची देखभाल करणे आवश्यक आहे. बर्याच वेळा, संशोधक जे परिचयाशी परिचित नसतात ते कंट्रोल ग्रूपच्या अविश्वसनीय मूल्याची प्रशंसा करतात. जर रेस्टिव्हो आणि व्हान दे रिजटकडे नियंत्रण समूह नव्हता तर त्यांनी चुकीचा निष्कर्ष काढला असता. कंट्रोल ग्रुप्स इतके महत्त्वपूर्ण आहेत की मुख्य कॅसिनो कंपनीच्या सीईओने असे म्हटले आहे की कर्मचार्यांना आपल्या कंपनीतून निष्कासित करता यावा यासाठी फक्त तीन मार्ग आहेत: चोरी, लैंगिक छळवणूक किंवा नियंत्रण गट न वापरता (Schrage 2011) .

रेस्टिस्टो आणि व्हान डी रिजट यांच्या अभ्यासामध्ये प्रयोगाच्या चार मुख्य घटक आहेत: भरती, रँडमायझेशन, हस्तक्षेप आणि परिणाम. या चार घटकांनी शास्त्रज्ञांना परस्परसंबंधांकडे जावे लागते आणि उपचारांच्या प्रभावाचा प्रभाव मोजतात. विशेषकरुन, रँडमायझेशन म्हणजे उपचार आणि नियंत्रण गटांचे लोक सारखे असतात. हे महत्त्वपूर्ण आहे कारण याचा अर्थ असा होतो की दोन गटांमधील निष्कर्षांमधील कोणताही फरक उपचारांमुळेच होऊ शकतो, गोंधळ नसणारा

प्रयोगांच्या यॅरेंन्सचे छान स्पष्टीकरण असण्याव्यतिरिक्त, रेस्टिव्हो आणि व्हान डी रिजट यांचा अभ्यास देखील असे दर्शवितो की डिजिटल प्रयोगांची उपलब्धता अॅलॉग प्रयोगांपेक्षा अगदी वेगळी असू शकते. रेस्टिव्हो आणि व्हान डी रिजटच्या प्रयोगात, कोणालाही बार्नस्टार देणे सोपे होते, आणि विस्तारित वेळेच्या कालावधीत संपादनांच्या परिणाम-संख्येचा मागोवा घेणे सोपे होते (कारण संपादन इतिहास स्वयंचलितरित्या विकिपीडियाने नोंदविला आहे). गेल्या काही काळात प्रयोगांकडे दुर्लक्ष करून गुणविशेष व उपाययोजना करणे ही क्षमता आहे. या प्रयोगात 200 लोक सहभागी झाले असले तरी 2, 000 किंवा 20,000 लोक यात सहभागी झाले असते. 100 च्या कारकाने प्रयोगाचा शोध घेण्यापासून संशोधकांना रोखण्याचा मुख्य खर्च नाही; ते नैतिकतेचे होते. म्हणजे, रेस्टिवोव्हो आणि व्हॅन दे रिजट अयोग्य संपादकांना बार्नस्टार देऊ नयेत, आणि त्यांनी त्यांचा प्रयोग विकिपीडिया समुदायातील (Restivo and Rijt 2012, 2014) व्यत्यय आणू इच्छित नाही. मी या अध्यायात नंतर आणि अध्याय 6 मध्ये उभ्या केलेल्या नैतिक विचारांवर परत येऊ.

शेवटी, रेस्टिवो आणि व्हान डी रिजल्टचा प्रयोग स्पष्टपणे दर्शवितो की प्रयोगाचे मूलभूत तर्क बदलत नसले तरी डिजिटल-युग प्रयोगांचे तार्किक नाटकीय रूपाने भिन्न असू शकते. पुढील, या बदलांमुळे निर्माण केलेल्या संधींचा अधिक स्पष्टपणे वेगळा करण्यासाठी, मी प्रयोगांच्या तुलनाची तुलना करू जे संशोधक आता ते कोणत्या प्रकारचे प्रयोग केले गेले आहेत, जे पूर्वी केले गेले आहेत.